Dw’i wastod cymysgu’r geiriau ‘euog’ a ‘diog’. Sai’n gwybod pam. Rwyf wedi ceisio cofio nhw wrth weud “Rydwi’n euog o fod yn ddiog” ond dwi’n dal i gymysgu’r ddau.
Mae lot o euogrwydd wrth fod yn rhiant – a phob nawr ac yn y man, dwi’n cwestiynu fy hunain wrth beidio siarad Saesneg gyda’m plant. Ydy hi’n annaturiol i beidio siarad fy mamiaith gyda nhw? Ydw i’n gwneud niwed iddyn nhw wrth siarad Cymraeg amherffaith? Efallai fy mod i’n eu hamddifadu nhw o Gymraeg a Saesneg da? Mae’r cwestiwn ‘ma yn codi gyda fi yn aml. Yr wythnos ddiwethaf, ro’n ni wedi bod yn plannu hadau. Wythnos yma, mae glasbren wedi dechrau gwthio trwy’r pridd. Ro’n ni eisiau esbonio i fy nghroten fach bod y haden wedi… wedi… germinat-o! Mae hi’n ffrystredig pan chi ddim yn gwybod y gair chi eisiau defnyddio. Troiais i at ‘ap Geiriaduron’ ar fy iPhone ond erbyn i fi ddod o hyd i’r gair, ‘egino’, roedd y foment wedi pasio.
Fe fydd rhai (fy rhieni) yn gweud taw hynny yw’r rheswm dylen i fod yn siarad Saesneg i fy mhlant. Fe fyddai’n rhoi’r cyfle gorau iddynt i gael y ddwy iaith o safon uchel. A beth sy’n bod a thyfu lan mewn tŷ ddwyieithog? Wel dim. Ond y peth ydy hyn: mae’r plant yn mynd i dyfu lan yn ddwyieithog beth bynnag.
Os ydwi’n troi at Saesneg, yn sydyn, hynny fydd iaith y tŷ – iaith gartref. Wedyn, beth yw’r pwynt i ddysgu Cymraeg o gwbl? Fe fydd digon o gyfleoedd iddynt droi at Saesneg – ffilm, teledu, llyfrau – pan maen nhw wedi tyfu’n hŷn. Dim ond unwaith maent nhw’n cael y cyfle i greu eu mamiaith. Efallai fe fydden nhw ddewis gadael Cymru rhywbryd, efallai fe fydden nhw’n dewis Saesneg dros y Gymraeg. O leiaf byddai’n gwybod fy mod i wedi neud fy ngorau glas. Dyw’r ateb ddim i fi droi at Saesneg ond i wella fy Nghymraeg. Mae rhaid i fi ddarllen mwy yn y Gymraeg, gwylio mwy o S4C, gwrando ar fwy o Radio Cymru. Rydwi’n euog o fod yn ddiog.
Saesnes yng Nghymru 